فيزيولوژي ورزش

این متن شامل 18 صفحه می باشد 

دستگاه اصلي حركت در ورزش، عضلات اسكلتي مي باشند. اين عضلات عمدتاً در دستها و پاها و كمربند شانه اي و لگني متمركز هستند. براي به حركت درآمدن اين عضلات يك چيز لازم است و آن انرژي است. بديهي است كه براي هر حركتي كه در اين جهان صورت مي گيرد بايد انرژي مصرف شود. حال مسأله مهم اين است كه منبع توليد اين انرژي كجاست؟ مثلاً در اتومبيل، اندام اصلي حركتي موتور است كه براي به حركت درآمدن آن بنزين و اكسيژن به وسيلة جرقة الكتريكي تركيب مي شوند و در نتيجة اين واكنش شيميايي، انرژي توليد مي گردد و اين انرژي باعث حركت پيستونها مي شود. بدين ترتيب انرژي شيميايي به انرژي حركتي( مكانيكي) تبديل مي گردد. در بدن ما نيز عين همين وقايع در عضلات روي مي دهد؛ اكسيژن از راه هوا و سوخت لازم از طريق غذا تأمين مي شود. اندام تهيه كنندة اكسيژن، ششها و اندام تهيه كنندة سوخت، سيستم گوارشي( شامل روده ها و كبد) است. هر دوي اين مواد اوليه از طريق جريان خون در اختيار عضلات قرار مي گيرند. به عبارت ديگر سلولهاي خون نقش كاميونهاي حمل و نقل را دارند كه به طور شبانه روزي در اتوبانهاي بدن( يعني رگها) در حال رفت و آمد هستند. عامل

اصلي به حركت درآوردن اين كاميونها( سلولهاي خون) قلب مي باشد.

بدين ترتيب هم با ساز و كار تهية سوخت براي عضلات آشنا شديم و هم به اهميت قلب به عنوان عامل اصلي به جريان انداختن اين چرخة حياتي پي برديم. پس هر چه قلب بهتر و سالمتر بتواند پمپ كند، عضلات هم بيشتر و بهتر مي توانند حركت كنند و برعكس هرچه عضلات بيشتر تحرك داشته باشند قلب نيز بيشتر عادت به پمپاژ قوي و منظم مي كند. همان گونه كه عضلات ما با ورزش پرورش مي يابند، عملكرد قلب و سيستم گردش خون نيز بهتر و منظم تر مي گردد.

 فرايند توليد انرژي هوازي و بي هوازي

براي سوختن مواد اوليه در عضله، همواره اكسيژن لازم نيست، بلكه اين مواد در موارد اضطراري بدون وجود اكسيژن نيز به مصرف مي رسند و انرژي لازم براي حركت فراهم مي شود. ميزان انرژي حاصل شده از اين نحوة سوختن البته كمتر است. بنابراين سيستم توليد انرژي در عضلات بر دو گونه است:

الف ـ سيستم هوازي: در اين روش قندها يا چربيها با اكسيژن تركيب مي شوند و به طور كامل مي سوزند و حداكثر مقدار انرژي شيميايي خود را آزاد مي كنند. اين سيستم، سيستم اصلي، رايج و با صرفة توليد انرژي است.

ب ـ سيستم بي هوازي: سيستم درجة دو و اضطراري و غير اقتصادي است كه در آن بدون حضور اكسيژن، قندها و چربيها طي يك سلسله واكنشهاي شيميايي به شكل ناقص مي سوزند و توليد انرژي مي كنند اما به مقدار كمتر. لذا مواد زائدي مانند اسيد لاكتيك از خود بر جاي مي گذارند. البته شكل ديگري از سيستم بي هوازي نيز وجود دارد كه در چند ثانية اول شروع به فعاليت در سلول اتفاق مي افتد و به صورت مصرف ذخاير انرژي(ATP يا آدنوزين تري فسفات) از قبل مانده مي باشد كه مي توان به آن سيستم توليد انرژي ذخيره اي گفت. اين سيستم مي تواند حداكثر تا حدود 30 ثانيه انرژي عضلات را تأمين كند يعني تا زماني كه ساير سيستمها( هوازي، بي هوازي) به كمك آن بيايند. نام علمي اين فرايندATP-PC مي باشد كه طي آن با مصرف فسفوكراتين(PC) انرژي ATP ايجاد مي شود.

در انواع مختلف ورزش، برحسب مدت زمان ورزش، تركيب بكارگيري اين سيستمها فرق مي كند. سوختن بي هوازي بيشتر در ورزشهاي سرعتي و تحت فشار كه زمان كافي براي تأمين اكسيژن نيست روي مي دهد، در حالي كه در ورزش ملايم و ممتد كه زمان كافي براي تأمين اكسيژن وجود دارد، سوخت و ساز هوازي ادامه مي يابد. جدول زير نحوة سوختن مواد در عضله را در حالات مختلف ورزشي نشان مي دهد:

جدول 1ـ

مكانيسم توليد انرژي در ورزش هاي مختلف

مفهوم خستگي

چرا خسته مي شويم؟ چرا بعد از مدتي ورزش كردن نمي توانيم به ورزش ادامه دهيم؟ حال كه مقدمات بالا را ذكر كرده ايم راحت تر مي توانيم مفهوم خستگي را بيان كنيم و راههاي به تعويق انداختن آن را نشان دهيم. خستگي يعني تمام شدن ذخاير گليكوژن عضله و تجمع بيش از حد اسيد لاكتيك در عضله. زماني كه عضله ذخاير گليكوژن خود را از دست مي دهد و به سوزاندن چربيها روي مي آورد و اكسيژن رساني به عضله مشكل مي شود. سوخت بي هوازي با توليد انبوه اسيد لاكتيك شروع مي گردد و ما احساس خستگي مي كنيم. بنابراين خستگي علامتي هشدار دهنده است كه بدن را از كاهش ذخاير...

فیزیولوژی ورزشی

این متن شامل 38 صفحه می باشد 

انعطاف ماهیچه استقامت قلبی و ریوی

فیزیولوژی ماهیچه منابع انرژی

سامانه ATP-Pc

سامانه اسیدلاکتیک

سامانه هوازی

برگشت به حالت اولیه و وام اکسیژن

فیزیولوژی گردش خون

فیزیولوژی تنفس

حجم جاری و تهویه ریوی

منابع

مقدمه :

فیزیولوژی ورزشی به ۴ بخش عمده تقسیم می‌شود:

1-آمادگی جسمانی

2- فیزیولوژی عضلات

3-فیزیولوژی گردش خون

4- فیزیولوژی تنفس

بدن انسان برای اینکه بتواند نقش خود را به طور مؤثر در زندگی ایفا کند باید از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار باشد یعنی به طور مداوم انرژی لازم را در اختیار داشته باشد تا بتواند وظایف خود را به نحو احسن انجام دهد. وقتی سخن از آمادگی جسمانی به میان می‌آید مقصود از آن داشتن چنان قلب ، رگ‌های خونی و شش‌ها و ماهیچه‌هایی است که بتوانند وظایف خود را به خوبی انجام دهند و با شور و نشاط تمام در فعالیت‌ها و تفریحات سالمی شرکت کنند که افراد عادی و غیر فعال از انجام آنها ناتوانند. عوامل متعددی در آمادگی جسمانی مؤثر است اما چهار عامل بیش از عوامل دیگر در این میان ایفای نقش می‌کنند این عوامل عبارت‌اند از (نیروی ماهیچه، استقامت ماهیچه، انعطاف ماهیچه و استقامت قلبی ریوی)

نیروی ماهیچه

همانطور که می‌دانید حدود ۴۰ درصد وزن بدن راماهیچه تشکیل می‌دهد این عضلات در خود تولید انرژی می‌کنند که این نیرو، نیرویماهیچه نامیده می‌شود که البته قابل اندازه‌گیری نیز هست. مهم‌ترین عاملشناخته شده در آمادگی جسمانی استعداد و توانایی عضلات در وارد کردن نیرویا مقاومت در برابر آن است. تمرینات قدرتی از عواملی است که سبب حجیم شدنتارهای عضلانی می‌شود و توانایی فرد را در کاربرد نیروی تولید شده افزایشمی‌دهد. قدرت ماهیچه اهمیت بسیاری در ورزشهای مختلف و البته فعالیت‌هایروزانه دارد بسیاری از مردان و حتی زنان از عضلات بازو و سرشانه ضعیفیبرخوردار هستند که باعث ضعف در فعالیت‌های ورزشی و روزانه و ایجاد درد وبیماری در سنین بالا می‌شود.

استقامت ماهیچه

عضلات در خود انرژی ذخیره می‌کنند. این عمل به ماهیچه‌ها امکان می‌دهدکه مدت زیادی به فعالیت خود ادامه دهند. این عمل عضلات را استقامت عضلانیگویند. استقامت عضلانی عبارت است از ظرفیت یک عضله یا گروهی از عضلات برایانقباض مداوم. معمولاً استقامت عضله را با قدرت عضلانی اشتباه می‌گیرندولی باید توجه کرد که معمولاً استقامت عضلانی عبارت است از توانایی درکاربرد قدرت و نگهداری این توانایی برای مدت نسبتاً طولانی. برای مثال درفعالیت‌هایی چون: برف پارو کردن، چمن زدن، نظافت و یا حرکات ورزشی چوندراز و نشست، بالا کشیدن بدن در حالتبارفیکس و . . . استقامت عضلانی نقش اساسی دارد که می‌شود با تمرینات منظم ورزشی آن را افزایش داد.

انعطاف ماهیچه

توانایی در کاربرد عضلات در وسیعترین دامنه حرکت آنها به دور مفصلها راانعطاف پذیری گویند. این عامل در آمادگی جسمانی از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست. با تمرینات ورزشی میزان توانایی مفاصل بدن در خم شدن و چرخیدن بیشترمی‌شود و در نتیجه کارایی عضلات بهبود می‌یابد اگر مفاصل از انعطاف کمیبرخوردار باشند محدودیت حرکتی برای بدن ایجاد می‌شود. انعطاف پذیری درفعالیت‌های روزانه چون باغبانی، خانه داری، فعالیت‌های ورزشی که احتیاج بهنرمی و انعطاف پذیری دارند مؤثر است. که البته این نقش در فعالیت‌هایورزشی چونژیمناستیک ، دو میدانی و . . . پر رنگ تر می‌شود.

استقامت قلبی و ریوی